Hoe lang gaat een wasbare luier mee?

Het grote voordeel van wasbare luiers ten opzichte van wegwerpluiers, is dat je ze meerdere keren gebruikt. Dat je ze kunt wassen, drogen en gewoon weer om de billen kunt doen. Maar ook een wasbare luier heeft niet het eeuwige leven. Hoe lang je luiers meegaan ligt aan meerdere factoren.

Vaak wordt gezegd dat wasbare luiers meerdere kindjes meegaan. In veel gevallen is dat ook zo, maar het is geen garantie. ‘Mee gaan’ is daarbij ook niet hetzelfde als ‘mooi blijven’. Van luiers die al geruime tijd meerdere keren per week intensief gewassen worden, mag je verwachten dat de stof valer wordt, dat elastieken langzaam rek verliezen, dat klittenband minder gaat plakken en dat er in het buitenste laagje uiteindelijk ook gaatjes kunnen ontstaan. De absorberende delen gaan vaak jaren mee, omdat ze weinig anders hoeven te doen dan absorberen. Ook met een totaal versleten buitenkant en slappe elastieken, vangen ze nog steeds vocht op. Met een goed sluitend overbroekje er overheen, nog steeds een functionele luier dus. Maar mooi, dat misschien niet meer.

De levensduur van een wasbare luier hangt af van meerdere factoren:

-De gebruikte materialen

-De slijtbare onderdelen

-Het onderhoud

Prefold; 3 jaar oud. Versleten stof.

Gebruikte materialen

Een herbruikbare luier bestaat altijd uit een absorberend gedeelte met een waterresistente buitenkant. Beide onderdelen zijn aan slijtage onderhevig. In de praktijk zijn de waterresistente onderdelen vaak eerder aan vervanging toe, dan de absorberende onderdelen. Ze bestaan maar uit één dunne laag (in enkele gevallen twee) en als daar iets mee gebeurt dan zijn de broekjes vaak niet meer bruikbaar. In de meeste gevallen wordt het waterresistente onderdeel van een luier gemaakt van PUL of TPU. Beiden zijn polyurethaan lagen, waarbij PUL gemaakt is met behulp van een chemisch proces en TPU gemaakt is door gebruik te maken van hitte. Een derde optie om een waterresistente laag mee te creëren is wol. Wol is ook aan slijtage onderhevig, maar laten we hier nu even buiten beschouwing. Geen enkele PUL of TPU laag is 100% waterdicht. Het waterresistente PUL of TPU laagje wordt in een heel klein stippen patroon op de stof gedrukt. Je kunt dit zelfs zien als je een overbroekje van dichtbij bekijkt! De ruimte tussen deze stippen is hydrofiel, hetgeen wil zeggen dat het vocht absorberend is. Hoe meer vocht tussen dit membraan kan komen, hoe sneller PUL/TPU af gaat breken. De ruimte tussen de stippen is vooral afhankelijk van de kwaliteit van het PUL/TPU. De meeste soorten PUL en TPU zijn 100 tot 200 keer wasbaar, hetgeen neerkomt op een levensduur van ongeveer 1,5 jaar. Los van het wassen dat slijtage veroorzaakt, tast ook urine de PUL/TPU laag aan. Daarnaast zijn er zelfs schimmels en bacteriën die PUL en TPU af kunnen breken. Met name de bacterie Comamonas acidovorans komt veel voor. Deze wordt gevonden in aarde, modder en water in diverse Europese landen waaronder Nederland. Bij het wassen op 60 graden Celsius verliest de bacterie 85% aan activiteit. Een belangrijke reden om nooit kouder te wassen dan op 60 graden.

Buttons One Size overbroekje; 2,5 jaar oud. Beschadigde PUL laag.

De levensduur van het absorberende gedeelte van de luier hangt in de eerste plaats af van het gebruikte materiaal. Zo gaat een luier van 100% biologisch katoen minder lang mee dan een luier met een katoen/polyester blend. Hoe hoger het gehalte aan polyester, hoe weerbaarder de stof vaak is. Ook luiers van hennep zijn vaak zeer robuust en gaan lang mee. Bamboe is net als katoen relatief kwetsbaar en wordt ook vaak gebruikt in combinatie met katoen en/of polyester. Uit onderzoek blijkt dat polyester meer dan 3 jaar meegaat, tot wel 500 wasbeurten. Een natuurlijke vezel gaat gemiddeld 9-12 maanden mee, ongeveer 100 wasbeurten.

Het meest kwetsbare onderdeel van voorgevormde luiers, is het printje. Veelal wordt de vrolijke print van een luier gevormd door een tricot katoen laagje op het absorberende gedeelte van de luier te naaien. Deze stoffen zijn vaak relatief slijtage gevoelig en blijven vaak maar kort echt mooi. Bij luiers die vaak op 60 graden gewassen worden zie je eerst de stof valer worden om uiteindelijk zelfs gaten in het tricot buitenkantje te zien vallen.

Anavy One Size luier; 1,5 jaar oud. Versleten tricotlaag.

Hoewel alle textiel slijt als gevolg van gebruik en wassen, valt slijtage meer op bij luiers met een dun laagje tricot aan de buitenkant. Aan de functie doet het niets af, maar esthetisch gezien is het jammer. Kun je daar niet zo goed tegen, dan zijn witte luiers zonder aparte buitenkant een veiligere keuze. Een goed voorbeeld is bijvoorbeeld de Hu-Da bamboeluier of de Little Lamb bamboeluier.

“There are advantages and disadvantages to natural fiber diapers. Natural fibers and organics are wonderful for absorbency and purity. Cotton, hemp, and bamboo are among the most popular. They have a lower environmental impact in their milling process and biodegrade rather well. Natural fibers are milled with fewer or no chemicals, and feel great against baby's tender skin. They do however wear differently and are not as tolerant of extreme washing conditions as polyester diapers can be.”

GroVia

Slijtbare onderdelen

Over het algemeen is een ‘complexere’ luier meer slijtage gevoelig dan een simpelere luier. Immers hoe meer verschillende onderdelen een luier heeft, hoe meer er ook kapot kan gaan. Een simpele hennep prefold heeft geen elastieken, geen drukknoopjes en/of klittenband en dus kan alleen de stof zelf slijten. Bij voorgevormde luiers met elastieken en een sluiting en vaak ook nog een verkleinoptie, kunnen al die onderdelen kapot gaan. Elastieken zullen een deel van hun elasticiteit verliezen naarmate de luier ouder wordt. De rekbaarheid van elastiek neemt snel af wanneer de temperatuur toeneemt. Vanaf ongeveer 60 graden Celsius begint de invloed van de temperatuur op het afnemen van de elasticiteit sterk toe te nemen. Een droger wordt ongeveer 75 graden Celsius, één van de redenen dat gebruik van de droger afgeraden wordt als je zo lang mogelijk van je luiers wilt genieten. Naast de elastieken, is ook klittenband aan slijtage onderhevig. De kwaliteit van het klittenband is sterk merkafhankelijk. De klittenbandluiers van Hu-Da zijn de meest degelijke klittenbandluiers die wij kennen. Bij veel andere merken zie je het klittenband na een jaar achteruit gaan, waarbij het klittenband uiteindelijk niet of nauwelijks meer werkt. Drukknoopjes zijn wat dat betreft vaak een duurzamere keuze. Ze slijten niet, het komt alleen hooguit een keer voor dat een drukknoopje uit de stof schiet. Dit valt echter meestal onder de garantie (afhankelijk van het merk 3-12 maanden) en is bovendien zeer makkelijk en goedkoop op te lossen.

Anavy Maxi/Night; 3 jaar oud. Slappe elastieken en slijtage van de stof.

Onderhoud

Naast bovengenoemde variabelen speelt ook het onderhoud van de luiers een grote rol in de levensduur. Met een verkeerd gebruik of een verkeerde wasroutine kunnen luiers in extreme gevallen al binnen enkele maanden slijtage gaan vertonen, waar ze in andere gevallen misschien wel 1-2 jaar echt mooi waren gebleven. Onderschat de rol van een goede, beter gezegd perfecte, wasroutine dus niet. De levensduur van je luiers staat of valt hiermee.

Zo gaan je luiers het langst mee:

Bewaar vuile luiers droog, bijvoorbeeld in een luieremmer met wasnet of waszak. Was uiterlijk elke 3 dagen. Houd bij warm weer rekening met een verhoogde kans op broeien en was eventueel iets eerder. De kans op broeien is minder groot als je de emmer niet luchtdicht afsluit. De ammoniak in urine is één van de belangrijkste oorzaken voor een versnelde slijtage en het lek raken van overbroekjes. Hoe langer vuil in de emmer, hoe groter de kans op dit soort problemen.
Volg altijd ons wasadvies. Was op 60 graden, draai eerst een koude voorwas en zorg dat je het wasmiddel goed doseert. Kies daarbij een krachtig wasmiddel. Houd bij Eco wasmiddelen rekening met een wat zwakkere waskracht en let dus extra goed op de dosering. Stap bij problemen alsnog over op een regulier wasmiddel.
Hoe minder hoog het toerental van je wasmachine staat, hoe vriendelijker dat is voor onder andere de elastieken. Bepaalde merken geven voor het wassen van overbroekjes een maximum toerental van 1000 toeren per minuut aan. Kijk voor merkspecifieke instructies altijd op het waslabel en bekijk ook het wasadvies op de desbetreffende merkenpagina. Houd echter wel altijd 60 graden aan voor de hoofdwas, ook als de fabrikant iets anders aangeeft. Je verliest hiermee niet je garantie.
Droog luiers en overbroekjes bij voorkeur over twee lijnen. Gebruik geen wasknijpers, hierbij komt er teveel druk op de elastieken te staan. Het drogen over twee lijnen is het meest vriendelijk voor de elastieken en verkort de droogtijd. Leg luiers en overbroekjes nooit op een directe warmtebron en kijk bij PUL/TPU en wol uit met felle zon.
Drogen in de droger mag in sommige gevallen als je een koud programma gebruikt. Dit verkort de levensduur van je luiers echter wel en is onder andere niet zo gunstig voor de elastieken. Wil je dat je luiers zo lang mogelijk meegaan, dan doe je ze dus het beste niet in de droger.

Wat ook bij een goed onderhoud hoort, is het hebben van voldoende luiers. Het is misschien een open deur, maar een grotere ‘stash’ zorgt er voor dat je luiers langer mee gaan. Ze liggen vaker ongebruikt in de kast, zitten minder vaak vuil in een luieremmer en worden minder vaak gewassen. En dus slijten ze minder. Heb je 15 luiers in omloop, dan is de kans groot dat je binnen een jaar al het één en ander moet vervangen. Heb je er 30 in omloop, dan is de kans veel groter dat ze in bruikbare staat in ieder geval de zindelijkheid van je eerste kind halen. Kort door de bocht gezegd betekent een verdubbeling van de hoeveelheid luiers, een verdubbeling van de levensduur.

Alvababy houtskool-bamboe boosters; 3 jaar oud. Slijtage aan de randen en dunner wordende stof.

Duurzame keuzes

De kwetsbaarheid van het waterresistente laagje maakt All-In-One (AIO) luiers één van de minst duurzame luiers als het om levensduur gaat. De absorberende stof zit bij een AIO luier grotendeels aan het waterresistente laagje vastgenaaid. Is dat buitenste laagje niet meer goed, dan betekent dat dus dat de hele luier niet meer bruikbaar is.

Bij pocketluiers, Snap-In-One (SIO) luiers en voorgevormde luiers kun je de waterresistente onderdelen (de overbroekjes of lege pocketluiers) vrij eenvoudig vervangen. De absorberende onderdelen kun je dan gewoon door blijven gebruiken met nieuwe overbroekjes/pocketluiers.

Veel onderdelen van luiers zijn vrij eenvoudig en goedkoop te vervangen. Slappe elastieken kun je vervangen door nieuwe elastieken en ook de klittenbandsluiting is te vervangen. Mocht er een keer een drukknoopje van je luier afschieten, dan zet je er met een speciale tang zo een nieuw knoopje in. Zie je repareren niet zo zitten of vind je de luiers niet mooi of goed genoeg meer voor een tweede kindje, overweeg ze dan tweedehands te verkopen of voor een klein prijsje weg te geven aan een vader of moeder die ze heel goed kan gebruiken. Wasbare luiers zijn bij één kind al voordeliger dan wegwerpluiers. De investering heb je eruit voordat je kindje zindelijk is. Dus zelfs als je voor je tweede kind nieuwe luiers koopt, blijf je voordeliger uit dan met wegwerp. Ga je echt voor een zo groot mogelijke besparing, accepteer dan dat de luiers bij je tweede (derde en soms zelfs vierde!) kindje wat minder mooi zijn. Vervang indien nodig de elastieken en het klittenband en ze gaan zo nog een paar jaar mee! Zelfs zonder reparatie zijn versleten luiers vaak nog prima bruikbaar. Een voorgevormde luier zonder elastieken kan nog steeds gebruikt worden, als het overbroekje er maar goed overheen zit en wel aansluit. Ontlasting blijft dan alsnog binnen het overbroekje zitten. Als de je randen van de voorgevormde luier wat naar binnen vouwt bij de benen, blijft het meeste zelfs alsnog binnen de luier. Als het klittenband niet meer werkt en je het niet wilt vervangen, kun je de luier sluiten door er gewoon een aansluitend overbroekje overheen te doen, of door een luierklemmetje te gebruiken.

Luiers met een drukknoopjes sluiting zijn de meest duurzame optie als het om slijtage gaat. Ga je voor een klittenbandluier, dan zijn de klittenbandluiers van Hu-Da een goede keuze. Is levensduur één van de belangrijkste criteria voor jouw perfecte luier, overweeg dan een luier te kopen waar polyester in is verwerkt.

TotsBots Bamboozle; 8 maanden oud. Klittenband gaat achteruit.

Verwachtingen aanpassen

Gemiddeld worden luiers om de 2,5 dag gewassen. Dat zijn 146 wassen per jaar. Nederlandse kinderen zijn gemiddeld met 3,3 jaar zindelijk. Tegen die tijd zijn je luiers dus al 482 keer gewassen. Is je kind eerder zindelijk (niet ongebruikelijk wanneer je wasbare luiers gebruikt), zeg met 2,5 jaar, dan heb je de luiers alsnog 365 keer gewassen. Stel je voor dat we het over je lievelingsshirt zouden hebben. Die was je waarschijnlijk minder dan 1 keer per week. We zouden het dan over een periode van 7 jaar hebben, minimaal. Waarschijnlijk is je shirt tegen die tijd ook niet meer op z’n mooist. Vaal, wat van z’n vorm kwijt en hoogstwaarschijnlijk met wat gaatjes hier en daar. Als hij niet al als poetslap in het keukenkastje ligt. Voor het gemak houden we dan nog geen rekening met de inwerking van urine op je favoriete shirt, want voor een echt goede vergelijking zou je hem voor iedere 60 graden was dan ook nog een paar dagen in de urine moeten laten weken. En dan heeft een t-shirt nog niet eens elastieken en ook geen klittenbandsluiting. Verwacht dus niet het onhaalbare. Wasbare luiers zijn herbruikbaar, maar niet onverwoestbaar.

“How you treat your nappies is entirely up to you but the most important thing is to have realistic expectations, as I said earlier modern cloth nappies are reusable not indestructible so a little tlc does go a long way.”

Vicky, Bubblebubs